نویسنده مرد؟

اوّل

وقتی قلم را روی کاغذ می‌گذاری و آن را حرکت می‌دهی، وقتی شیرهٔ قلم روی کاغذ خشک می‌شود، وقتی کاغذ را از روی میزت بر می‌داری و آرام و مطمئن آن را به دست دوستت می‌دهی، وقتی کسی بعدها بی‌اجازه آن را بر می‌دارد، آن وقت است که تو مرده‌ای.

وقتی مطلبت را منتشر کردی، دیگر تو نویسنده‌اش نیستی. حقّی بر تو وجود ندارد. تو حرفت را زده‌ای. تمام. دیگر تو ضمیمهٔ کاغذ مچاله، شیک، گلاسه، کاهی، تاخورده، ترک خورده و یا داغ و تازه از چاپ درآمده‌ات نیستی. از آن‌جا به بعد، کار با خواننده است. در چشم رولان بارت (در خروش زبان)، این‌طور شد که نویسنده مرد.

دوم

خواننده، متن را می‌بیند. کلمات را دنبال می‌کند. معانی را در ذهن به تصویر می‌کشد. امّا نوشته، شیئی حقیقی نیست. در بهترین حالت، متن ابعادی دقیق از شیء حقیقی را بیان می‌کند. امّا، آیا تا روح نویسنده، تا اندیشه‌های نویسندهٔ اثر، در متن کلام، و در میان اتّصالات بی‌هویّت کلمات اصالت را ندمد، و تا زمانی که خواننده در اعماق روح خود، به آن‌جا که روح نویسنده رسیده نرسد و به آن گره نخورد، خواننده به معنای حقیقی پشت کلمات پی‌خواهد برد؟ آیا خواننده با نگریستن به کلمات و واژه‌ها، با روح نویسنده که در پس متن و شاید از میان اعصار و قرون قرار گرفته، تعامل نمی‌کند؟ این‌طور است که در چشمان کنراد الیش، یوخن رباین، و بسیاری دیگر، نویسنده هرگز نمرده است.

سوم

هیچ اهمّیّتی ندارد که بارت، الیش، رباین، بولر و امثالهم چه می‌اندیشند. تو که خوانندهٔ این مطلب هستی، آیا من را در پشت این سطور می‌بینی؟ آیا من در نزد تو زنده‌ای غایب هستم، یا مرده‌ای که دیگر وظیفه‌اش را به پایان رسانیده؟

---

پس‌نوشت:

برای آشنا شدن با نظریهٔ مرگ مؤلّف بخوانید.